Tốc độ phê duyệt hồ sơ niêm yết bên ngoài đại lục của Bắc Kinh đang chậm lại. Điều này khiến nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán xứ cảng tụt hứng, giữa lúc ai cũng háo hức cho một năm 2025 thành công rực rỡ.

Tốc độ phê duyệt ì ạch

Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) đã chấp thuận cho 70 công ty đại lục được phép niêm yết ở nước ngoài sáu tháng đầu năm 2025, trong đó có 52 hồ sơ tại Hồng Kông. Nhưng từ ngày 1-7 đến ngày 15-8, cơ quan này chỉ bật đèn xanh cho ba thương vụ IPO tại Hồng Kông – tức tốc độ chỉ bằng 1/4. Tuy vậy, nhu cầu vẫn còn rất lớn, với 76 công ty đã nộp hồ sơ xin cấp phép trong cùng kỳ, nâng tổng số hồ sơ tồn đọng lên 240 công ty.

Các chủ ngân hàng cảm nhận sự trì trệ này, nói rằng CSRC đang nắm đằng cán trong việc giải quyết tốc độ làm việc ì ạch này. Quyết định tăng tốc độ phê duyệt sẽ giúp thị trường IPO của xứ cảng hồi phục mạnh mẽ hơn trong nay. Hồng Kông sẽ tiếp tục là điểm đến hàng đầu cho các doanh nghiệp Trung Quốc muốn huy động vốn bên ngoài đại lục.

Sàn chứng khoán Hồng Kông (HKEX) đang ăn nên làm ra. Hôm 20-8, HKEX đã công bố doanh thu và lợi nhuận kỷ lục trong nửa đầu năm 2025. Doanh số mảng kinh doanh cốt lõi tăng 34% so với cùng kỳ năm ngoái, với doanh thu giao dịch trung bình hàng ngày trên sàn tăng gần gấp đôi lên 220,3 tỉ đô la Hồng Kông.

Mâu thuẫn

Bắc Kinh đang phát đi các tín hiệu trái ngược.

Theo một quy định từ năm 2023, CSRC giữ quyền quyết định cuối cùng chuyện công ty nào có thể niêm yết ở nước ngoài. Tuy nhiên, cũng chính các nhà chức trách đã tích cực khuyến khích các công ty đại lục tìm đến thị trường vốn của Hồng Kông, và PwC ước đoán rằng các hãng đại lục có thể sẽ huy động được 200 ủi đô la Hồng Kông (25,6 tỉ đô la) trong cả năm. Phó Chủ tịch CSRC, ông Fang Xinghai, cũng từng tuyên bố tại Diễn đàn Tài chính Lục Gia Chủy (Lujiazui -陆家嘴)năm 2024 tại Thượng Hải rằng CSRC đặt mục tiêu đẩy nhanh tốc độ phê duyệt.

Thật ra, thời gian CSRC phê duyệt niêm yết ở Hồng Kông là ngắn nhất, trung bình là 182 ngày, so với 221 ngày so với thời gian xin CSRC IPO ở nước ngoài, theo dữ liệu sáu tháng đầu năm của hãng luật Han Kun. Còn niêm yết tại Mỹ lại phải chờ đợi lâu nhất theo cấu trúc VIE – cơ chế giúp nhà đầu tư nước ngoài lách các hạn chế. Nhà bán lẻ thời trang trực tuyến Shein đã âm thầm nộp hồ sơ niêm yết tại Hồng Kông sau khi thất bại ở London.

Hai ưu tiên hàng đầu trên thị trường vốn đại lục

Tuy nhiên, CSRC vẫn muốn duy trì sự kiểm soát chặt chẽ, hồ sơ đang tồn đọng, nhà đầu tư phải chờ đợi đứng ngồi với tốc độ làm việc của cơ quan này.

Các nhà phân tích đưa ra hai giải thích có tính thuyết phục nhất.

Một là Bắc Kinh đang “ưu tiên chất lượng hơn số lượng”. Nhà kinh tế cấp cao Gary Ng tại ngân hàng đầu tư Natixis của Pháp cho rằng: “Sau một vài đợt niêm yết thành công của các công ty vốn hóa lớn, tâm lý cải thiện đã dẫn đến việc nhiều công ty vốn hóa vừa và nhỏ đột ngột công bố kế hoạch lên sàn ở Hồng Kông”. Số lượng các công ty niêm yết cổ phiếu A tìm kiếm niêm yết thứ cấp tại Hồng Kông (A-to-H) cũng tăng vọt, dẫn đầu là gã khổng lồ về pin lithium CATL. Ông Ng giải thích rằng “các cơ quan quản lý có thể lo ngại về khả năng đầu cơ và kinh doanh chênh lệch giá, đặc biệt là khi nhiều thương vụ gần đây có hơi hướm tập trung sở hữu tương đối cao”. Trang Securities Times của chính phủ đưa tin rằng quan quản lý đang xem xét tăng gấp đôi yêu cầu về vốn hóa thị trường tối thiểu lên 20 tỉ nhân dân tệ (2,8 tỉ đô la).  Hai là khả năng Bắc Kinh đang ưu tiên phát triển thị trường đại lục. Ngân hàng đầu tư Jefferies của Mỹ viết trong một báo cáo rằng “ở cấp độ hiện tại, các quỹ nhà nước có thể ưu tiên thoái vốn, và cơ quan quản lý có thể nhấn mạnh việc đẩy nhanh các đợt IPO và huy động vốn của cổ phiếu A”. Báo cáo này cũng nhắc lại rằng cuộc họp Bộ Chính trị tháng 7 đã đề cập đến mục tiêu “nâng cao sức hấp dẫn và tính bao trùm của thị trường vốn trong nước và củng cố sự ổn định và đà cải thiện của thị trường vốn”.

Theo Nikkei Asia

Ricky Hồ / BSA Media