Sức mua trì trệ ở Trung Quốc đang đặt ra nhiều thách thức với các chuỗi F&B toàn cầu như KFC và Starbucks, trong khi các nhà điều hành nhà hàng địa phương cũng đang phải vật lộn với bài toán tăng trưởng.
Các chuỗi F&B toàn cầu và Trung Quốc cũng chịu nhiều tác động của các sắc thuế mà Tổng thống Donald Trump đã công bố.
Tăng khiêm tốn, nên than
Yum China – nhà điều hành các thương hiệu KFC, Pizza Hut, Taco Bell và nhiều nhà hàng khác tại Trung Quốc đại lục – hôm 29-4 cho biết tổng doanh thu của công ty trong quí đầu tiên đạt 2,98 tỉ đô la, tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi lợi nhuận ròng tăng 2% lên 292 triệu đô la.
Doanh số của từng cửa hàng không tăng, nhưng cải thiện so với mức giảm 3% được ghi nhận vào năm trước. Giá mỗi lần mua hàng của khách đã đạt trung bình 40 nhân dân tệ (5,5 đô la), giảm 4%. Yum China nói mức giảm này là do công ty cung cấp “phạm vi giá rộng hơn để mở rộng thị trường mục tiêu”.
Nhà đầu tư có vẻ không hài lòng với các con số này. Cổ phiếu niêm yết tại New York của Yum đã giảm 7,2% ngay sau thông báo, đóng cửa ở mức 43,31 đô la ngày hôm sau. Thị trường Hồng Kông, nơi công ty cũng giao dịch, đã đóng cửa để nghỉ lễ Ngày Quốc tế Lao động 1-5.
Sự tăng trưởng khiêm tốn trong doanh thu của Yum chủ yếu là do việc mở cửa hàng ròng (số mở cửa – số đóng cửa) là 247 trong quí 1, nâng tổng số cửa hàng đến cuối quí 1 là 16.642. Trong số này, KFC đạt 11.943, Pizza Hut là 3.769.
CEO Joey Wat khẳng định với các nhà phân tích rằng mức tiêu thụ yếu của Trung Quốc không có “tác động tiêu cực đáng kể” đến hoạt động kinh doanh. Nhưng bà thừa nhận, “Giống như mọi công ty khác, chúng tôi đang phải vượt qua vùng biển động, chúng tôi sẽ luôn cảnh giác và tập trung vào những gì chúng tôi có thể quản lý”.
Về phạm vi giá rộng hơn – xuất hiện khi áp lực giảm phát ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực ở Trung Quốc – bà cho biết mục tiêu là cung cấp “mức giá đầu vào thậm chí còn tốt hơn” để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Adrian Ding, giám đốc tài chính của Yum China, nói rằng kết quả kém hơn là do quí 1 năm nay “ít hơn một ngày làm việc” so với năm nhuận 2024 (tháng 2-2025 chỉ 28 ngày, so với tháng 2-2024 có 29 ngày). Điều này đã làm giảm 1% “doanh số hệ thống”, số liệu của công ty về doanh số trên toàn mạng lưới, tăng 2% so với năm. Nhưng Xiaopo Wei, một nhà phân tích thuộc Citi có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết lời giải thích như vậy “hiếm khi được các công ty tiêu dùng Trung Quốc sử dụng” khi doanh số hàng quí không đạt kỳ vọng.
Wei cũng nhấn mạnh lời giải thích của Ding rằng công ty đã tạm thời đóng cửa “nhiều hơn một chút” các địa điểm trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán sau khi đánh giá các mô hình lưu lượng truy cập. Nhà phân tích viết rằng nếu không có những lần đóng cửa này, doanh số bán hàng tại cùng một cửa hàng sẽ vẫn ở mức âm.
Cổ phiếu niêm yết trên Nasdaq của Starbucks cũng bị ảnh hưởng hôm 30-4 sau thông báo thu nhập mới nhất, giảm 5,7% xuống còn 80,05 đô la. Kết quả kinh doanh quí 1-2025 của chuỗi cà phê cho thấy tổng doanh thu ròng tăng 2,3% lên 8,7 tỉ đô la. Nhưng lợi nhuận ròng giảm 50,3% xuống còn 384,2 triệu đô la, khi Chủ tịch kiêm CEO Brian Niccol đang nỗ lực tái cấu trúc hoạt động của Starbucks. Tháng 9 năm ngoái, Starbucks đã cố mời bằng được Niccol từ Chipotle – chuỗi nhà hàng món ăn Mexico.
Trung Quốc là thị trường lớn thứ hai của Starbucks sau thị trường quê nhà nước Mỹ. Gã khổng lồ này đang háo hức thúc đẩy tăng trưởng tại thị trường tỉ dân.
Giống như Yum’s, doanh số bán hàng của một cửa hàng Starbucks tại Trung Quốc không đổi trong quí này. Chuỗi cửa hàng này ghi nhận thêm 4% giao dịch tương đương, nhưng người tiêu dùng cũng chi tiêu ít hơn 4%.
Ngay cả doanh số bán hàng không đổi cũng “thực sự tuyệt vời” với Niccol, bởi ông xem đó là dấu hiệu cho thấy các chiến dịch tiếp thị và menu mới đang phát huy hiệu quả. Doanh thu ròng tại Trung Quốc tăng 5% lên 739,7 triệu đô la trong quí này, với số lượng cửa hàng Starbucks vào cuối tháng 3 đạt 7.758, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, Starbucks phải đối mặt với một vấn đề khác liên quan đến Trung Quốc: mức thuế quan cao mà Tổng thống Donald Trump đã áp dụng đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc.
“Ngoài cà phê, các lĩnh vực chịu thuế quan lớn nhất của chúng tôi bao gồm hàng hóa hiện có nguồn gốc từ Trung Quốc và một số thành phần đồ uống nhập khẩu”, Catherine Smith, Giám đốc tài chính kiêm phó chủ tịch điều hành của Starbucks, nói với các nhà phân tích hôm 29-4. “Đối với những khu vực bị ảnh hưởng này, chúng tôi đang tích cực củng cố chuỗi cung ứng, bao gồm nội địa hóa và di dời sản xuất khi cần thiết”.
Các chuỗi nội địa còn bị tác động nhiều hơn
Doanh số và lợi nhuận suy giảm nhiều hơn, các chuỗi nhà hàng trong nước còn chịu nhiều tác động khi hành vi của người tiêu dùng thay đổi.
China Quanjude Group, chuỗi nhà hàng vịt quay Bắc Kinh, nói rằng doanh thu quí đầu năm đã giảm 7% xuống còn 331 triệu nhân dân tệ, trong khi lợi nhuận ròng giảm 72% xuống còn 4,2 triệu nhân dân tệ. Sự sụt giảm này diễn ra sau khi doanh thu hàng năm giảm 2% cùng với mức giảm 43% lợi nhuận ròng trong năm 2024.
Trong bản báo cáo bạch với Sở giao dịch chứng khoán Thâm Quyến, công ty cho biết ngành công nghiệp ẩm thực Trung Quốc đang “đối mặt với nhiều thách thức”, bao gồm áp lực về chi phí, phân tầng tiêu dùng và những bất ổn bên ngoài.
Xi’An Catering, công ty chế biến thực phẩm và nhà điều hành nhà hàng do nhà nước sở hữu, đã báo cáo doanh thu quí giảm 11% xuống còn 162 triệu nhân dân tệ. Công ty lỗ thêm 29 triệu nhân dân tệ.
Tao Heung Holdings, một chuỗi nhà hàng có trụ sở tại Hồng Kông hiện diện tại Trung Quốc đại lục, đã cắt giảm nhiều cửa hàng trong điều kiện thị trường bất lợi. Doanh thu từ đại lục giảm 31% xuống còn 801,3 triệu đô la Hồng Kông (102,7 triệu đô la Mỹ) trong năm ngoái, dẫn đến khoản lỗ ròng là 55 triệu đô la Hồng Kông, so với lợi nhuận ròng là 17 triệu đô la Hồng Kông của năm trước đó.
Trong báo cáo thường niên công bố tuần rồi, Chủ tịch kiêm CEO Chung Wai-ping nói, ngoài “bối cảnh cạnh tranh cao” ở Trung Quốc đại lục, “hoạt động nhà hàng của chúng tôi cũng bị ảnh hưởng đặc biệt bởi sự sụt giảm đáng kể nhu cầu về các bữa tiệc lớn hơn, chẳng hạn như tiệc tối công ty, lễ kỷ niệm và đám cưới, vốn từng chiếm tỷ trọng đáng kể trong hoạt động kinh doanh của công ty”.
Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng ở đại lục đã buộc ông Chung đóng cửa hơn 10 cửa hàng tại đây trong năm 2024, khiến tổng số nhà hàng còn 26.
Theo Nikkei Asia
Ricky Hồ / BSA Media
