Nhật Bản đang soạn thảo kế hoạch sử dụng AI để phân tích các dự án, sáng kiến có sử dụng ngân sách chính phủ từ tháng 4-2028. Nikkei Asia nói các công cụ AI này sẽ tập trung phân tích các yếu tố như thiết lập mục tiêu, lộ trình chi ngân sách và hiệu quả của 5.000 dự án, sáng kiến nhận tài trợ từ chính phủ.
Hạ viện cũng thông qua dự luật quản lý AI hôm 25-4, nhằm biến nước này thành “quốc gia thân thiện với AI nhất thế giới”.
Thuê hãng tư vấn tư nhân khảo sát
Theo đánh giá từ Trụ sở thúc đẩy cải cách hành chính của Văn phòng Nội các, một hệ thống hành chính được cập nhật sẽ được triển khai vào năm tài chính 2028. Mục tiêu cuối cùng là để AI giúp lập chính sách và phân bổ nguồn tài trợ hiệu quả hơn.
Trong tháng 4 này, chính phủ đã thuê một hãng tư vấn dùng AI để phân tích dữ liệu hiện có về các sáng kiến hành chính, thời gian khảo sát kéo dài một năm. AI sẽ xem xét các báo cáo dự án từ các bộ và cơ quan với các thông tin như ngân sách, chi tiêu và hiệu quả. Thông qua quá trình học như vậy, AI sẽ nâng cao độ chính xác và khả năng đưa ra các đề xuất.
AI cũng đánh giá các biện pháp cắt giảm chi phí và công lao động, và các công nghệ có thể dùng chung cho nhiều dự án khác nhau.
Tất cả các sáng kiến sử dụng ngân sách sẽ có “phiếu đánh giá” cung cấp tổng quan về dự án, tình hình chi ngân sách và kết quả, cũng như các mục tiêu trong tương lai.
“Đối với các bộ và cơ quan giám sát một số dự án, đôi khi nhân viên không thể hiểu đầy đủ về tiến độ của từng dự án hoặc nội dung các báo cáo”, một quan chức tại trụ sở cải cách hành chính cho biết.
Thông qua dự luật quản lý AI
Trong khi đó, hôm 25-4 Hạ viện Nhật Bản đã thông qua dự luật quản lý AI đầu tiên nhằm định vị Nhật Bản là “quốc gia thân thiện với AI nhất thế giới”.
Chính phủ hy vọng rằng dự luật này, dự kiến sẽ nhanh chóng được thông qua tại Thượng viện do liên minh cầm quyền kiểm soát. Dự luật mô tả AI là công nghệ “làm nền tảng cho sự phát triển của nền kinh tế và xã hội quốc giaa” và cho phép chính phủ đóng vai trò nổi bật hơn trong việc định hình chiến lược cho lĩnh vực này và giúp thu hút đầu tư nước ngoài cho AI.
Toyohiro Sometani, đối tác tại Deloitte Japan, cho biết dự luật truyền tải thông điệp rằng Tokyo đang ưu tiên đổi mới hơn là quy định, đặc biệt là khi quốc gia này có thể hưởng lợi từ công nghệ do dân số già hóa nhanh chóng và suy giảm. Ông cho biết Nhật Bản đã có “lập trường riêng” là không soạn thảo một quy định toàn diện về AI, tự định vị mình giữa quan điểm cứng rắn hơn của EU và Trung Quốc, và cách tiếp cận tự do của Mỹ.
Động thái gần đây của Trump nhằm áp thuế 145% đối với hàng hóa từ Trung Quốc cũng có thể thuyết phục một số hãng big tech nước ngoài đầu tư vào Nhật Bản thay vì Trung Quốc giữa lúc thương chiến giữa hai siêu cường ngày càng leo thang, theo Kazuhiro Sugiyama, giám đốc tư vấn tại Omdia.
Thuế quan cũng có thể làm chậm quá trình đầu tư vào các trung tâm dữ liệu được xây dựng tại Mỹ do chi phí máy chủ và các thiết bị điện tử khác tăng. Tuy nhiên, Sugiyama cho biết các công ty công nghệ lớn của Mỹ như Microsoft và Google sẽ khó có thể thoái vốn khỏi Mỹ bởi nhu cầu về AI vẫn do các công ty Hoa Kỳ thống trị tại đây.
Theo Viện Trí tuệ nhân tạo lấy con người làm trung tâm của Stanford, Mỹ đã ghi nhận khoản đầu tư tư nhân lớn nhất vào AI từ năm 2013-2024, tổng cộng là 470,9 tỉ đô la, lớn hơn bốn lần so với Trung Quốc. Nhật Bản có khoản đầu tư nhỏ hơn nhiều, khoảng 5,89 tỉ đô la, ít hơn Hàn Quốc và Singapore.
Yoichiro Itakura, đối tác tại hãng luật Hikari Sogoh Law Offices ở Tokyo, lưu ý rằng Nhật Bản sẽ khó có thể quản lý công nghệ này vì các mô hình nền tảng tạo chatbot AI chủ yếu do các công ty Mỹ như OpenAI phát triển. Vì thế, các công nghệ Mỹ khó tuân thủ nghiêm túc các dự luật nghiêm ngặt của Nhật Bản.
Theo Nikkei Asia, Japan Times
Ricky Hồ / BSA Media
