Starbucks đã bán quyền kiểm soát mảng kinh doanh tại Trung Quốc cho hãng đầu tư Boyu Capital, với giá 4 tỉ đô la. Theo thỏa thuận công bố hôm 3-11, Boyu Capital sẽ nắm quyền kiểm soát 60% hoạt động. Starbucks giữ 40% còn lại, tiếp tục sở hữu và cấp phép thương hiệu cùng toàn bộ quyền sở hữu trí tuệ tại thị trường đại lục.
Trước đó, mảng thị trường của Starbucks được đánh giá cao hơn là trên 9 tỉ đô la, có nguồn còn định giá đến 12 tỉ đô la. Starbucks mong mỏi sẽ bán một phần của mảng này với giá là 5 tỉ đô la.
Đây được xem là một trong những thương vụ thoái vốn có giá trị lớn nhất của một thương hiệu toàn cầu tại Trung Quốc trong vài năm trở lại đây. Dự kiến việc chuyển nhượng sẽ hoàn tất vào đầu năm sau.
Cái giá của cuộc chiến giá rẻ
Quyết định nhượng quyền kiểm soát của Starbucks không gây bất ngờ cho giới quan sát. Đây là hệ quả của cuộc cạnh tranh khốc liệt tại đại lục, khi các đối thủ nội địa đang giành ưu thế với giá thức uống rẻ hơn.
Trung Quốc hiện là thị trường lớn thứ hai của Starbucks với hơn 8.000 cửa hàng, chỉ sau Mỹ. Tại đây, Starbucks đối diện với sức cạnh tranh ngày càng khốc liệt với các thương hiệu nội địa như Luckin Coffee và Cotti Coffee. Các chuỗi Trung Quốc hiện bán ly cà phê chỉ nhân dân tệ 9,9 tệ (36.500 đồng) để thích ứng với sức mua ngày càng yếu đi do kinh tế trì trệ ở Trung Quốc.
Thị phần của Starbucks cũng suy giảm đáng kể. Theo Euromonitor International, thị phần của Starbucks tại Trung Quốc đã “teo” lại còn 14% trong năm ngoái, so với con số 34% của năm 2019. Doanh thu tại các cửa hàng đã mở ít nhất một năm cũng liên tục đi xuống trong hai năm qua.
Một báo cáo khác của Zheshang Securities cũng chỉ ra rằng tính đến năm 2024, thị phần của Starbucks đã giảm còn 4,2% trong năm 2024, từ mức 5,6% của năm 2022, khiến hãng tụt từ vị trí thứ hai xuống thứ ba trên thị trường, bị Cotti Coffee qua mặt. Trong khi đó, Luckin Coffee củng cố vị trí thống trị với 11% thị phần. Thậm chí, trong quí đầu năm tài chính 2025, doanh thu của Luckin tại Trung Quốc đã cao gấp 1,6 lần so với Starbucks.
Đối mặt với áp lực, Starbucks đã cố gắng tham gia cuộc chiến giá. Hồi tháng 4, chuỗi này bắt tay với nền tảng JD.com để giảm giá. Đến tháng 6, họ tiếp tục giảm giá trung bình 5 tệ cho hàng chục loại đồ uống. Nhưng nỗ lực này, tuy vậy, vẫn như “muối bỏ biển” trước các chiến dịch “đốt tiền” của các đối thủ.
Bám chặt thành phố nhỏ
Việc tìm kiếm một đối tác địa phương đã được Starbucks xúc tiến từ lâu. Hồi tháng 7, CEO Brian Niccol cho biết họ đã đánh giá 20 đề nghị mua cổ phần. Trước đó, vào tháng 6, các nguồn tin của Caixin tiết lộ Starbucks đã đàm phán sơ bộ với hơn một chục nhà đầu tư tiềm năng, bao gồm Hillhouse Capital, FountainVest Partners và Trustar Capital.
Boyu Capital được xem là bước đi chiến lược của Starbucks để “bản địa hóa” hoạt động vận hành. “Sự hiểu biết sâu sắc của Boyu về thị trường địa phương sẽ giúp chúng tôi phát triển nhanh hơn ở Trung Quốc, đặc biệt là tại các thành phố nhỏ hơn và các khu vực mới”, CEO Brian Niccol nói về thỏa thuận mới.
Với quyết định chọn Boyu, Starbucks nhận ra rằng họ không thể tự mình chiến thắng ở các thành phố cấp thấp (smaller cities), nơi Luckin và Cotti đang bành trướng mạnh mẽ. Bằng cách hy sinh quyền kiểm soát, Starbucks có được một đối tác am hiểu thị trường, có quan hệ và chiến lược linh hoạt hơn để đối phó với các đối thủ nội địa.
Còn Alex Wong, người đứng đầu Boyu Capital, tin vào mối quan hệ 30 năm của Starbucks với người tiêu dùng và cho biết sự hợp tác này “phản ánh niềm tin vào sức mạnh bền bỉ của thương hiệu”.
Sau khi thoái vốn, Starbucks vẫn kỳ vọng mảng kinh doanh tại nền kinh tế thứ hai thế giới sẽ đem lại cho họ giá trị hơn 13 tỉ đô la. Bước lùi dù là quyết định khó khăn, nhưng lại là lựa chọn duy nhất để gã khổng lồ có thế tồn tại và đứng vững trên thị trường đại lục cạnh tranh khốc liệt. Năm ngoái, theo Caixin, hơn 3 triệu doanh nghiệp F&B ở đây phải đóng cửa do thua lỗ.
Theo Nikkei Asia, Reuters, BSA Media
Ricky Hồ / BSA Media
