Thế chấp cây trồng, vay tiền bạc tỷ!

    163
    Thu hoạch sầu riêng tại Chanthaburi. Tập đoàn Alibaba và JD.com đầu tư đến 2 tỷ USD vào các trang trại sầu riêng ở Thái Lan - NAR
    Nông dân Thái Lan giờ đây có thể đem 58 loại cây có giá trị kinh tế cao thế chấp tại tất cả các ngân hàng để vay nợ. Đây là bước chuyển mới để tạo ra nông lâm nghiệp bền vững sử dụng công nghệ cao tại đất nước này.
    “Cầm cây vay bạc” 
    Hôm 18/7, chính phủ Thái Lan đã phê chuẩn đề xuất của Bộ Thương mại cho phép nông dân dùng 58 loại cây có giá trị kinh tế cao làm tài sản thế chấp. Bà Narumon Pinyosinwa – người phát ngôn của chính phủ – nói rằng: “Đây là biện pháp để giúp người dân tiếp cận trợ giúp tài chính và khuyến khích nông dân trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao trong cộng đồng”.
    Cùng với tuyên bố đó, bà Pinyosinwa đã đăng trên tài khoản cá nhân hình 58 loại cây có giá trị kinh tế cao, cùng với tên của chúng bằng tiếng Thái và tên khoa học bằng tiếng Anh. Trong các loại này, có cây gỗ teak, cây xoài, cây sầu riêng, cây me và tất cả các loại tre.
    Thật ra, chính sách mới chỉ là việc mở rộng của sáng kiến đưa ra vào tháng 7/2016, cũng với 58 loại cây có giá trị cao. Nhưng lúc đó, chỉ có Ngân hàng Nông nghiệp và hợp tác xã nông nghiệp (BAAC) được thực hiện với giá trị cầm đến 80% tài sản thế chấp – tức 58 loại cây trên. Cần phải nhấn mạnh đây là sáng kiến đột phá, bởi khi nông dân đem đất đai đến ngân hàng cầm cố thì cao nhất chỉ lấy được 50% giá trị của miếng đất mà thôi!
    Thời gian thế chấp có thể kéo dài đến 10 năm và lãi suất thấp hơn 1 điểm phần trăm so với lãi suất thấp nhất các ngân hàng áp dụng cho nông dân!
    Cải cách pháp lý quan trọng
    Chương trình thế chấp cây trồng là cải cách pháp lý quan trọng đối với nền nông lâm nghiệp Thái Lan trong 80 năm qua. Đó là sửa đổi Luật về quản lý rừng năm 1941 và chỉnh sửa liên tục Luật về các giao dịch có tài sản thế chấp (STA) được giới thiệu lần đầu vào tháng 7/2016.
    Đạo luật STA cho phép người dân được phép dùng nhà xưởng, nguyên liệu và quyền sở hữu trí tuệ làm tài sản thế chấp. Bangkok Post nói rằng STA cởi trói cho ngành tài chính và ngân hàng, đồng thời gỡ bỏ các giới hạn trong việc tiếp cận nguồn vốn của doanh nghiệp, đặc biệt là với nông doanh gia! Ngân hàng Thế giới (WB) cũng tham gia tư vấn cho việc soạn thảo đạo luật này.
    Các cơ quan chức năng Thái Lan đã tham vấn các ngân hàng nhà nước và tư nhân, các tổ chức tư nhân và các trường đại học trong việc ra chính sách mới. Tiến sỹ Sapit Diloksumpun thuộc khoa Lâm nghiệp của Đại học Kasetsart nói rằng việc định giá giá trị của cây trồng là “sự tính toán kỹ lưỡng và đầy khó khăn”.
    Các nhà nghiên cứu phải căn cứ vào thời gian sinh trưởng và giá trị của các loại cây lấy gỗ. Chẳng hạn, bạch đàn có tốc độ tăng trưởng nhanh, được xếp vào lại có giá trị gỗ thấp. Các loại gỗ táu (apitong) hay gỗ teak có tốc độ tăng trưởng khá nhanh, cho chất lượng gỗ khá cao trên thị trường. Trong khi đó, gỗ đỏ Hồng Xiêm (Siam Rosewood) có tốc độ tăng trưởng chậm nhưng cho loại gỗ thượng phẩm.
    Các loại cây ăn trái như xoài, sầu riêng hay me dễ định giá hơn bởi thời gian canh tác ngắn hơn các cây lấy gỗ và biến động giá dễ nắm bắt hơn.
    Các nhà định giá cũng được mời vào cuộc. Ông Pairat Monthapan, chủ tịch Hiệp hội các nhà định giá Thái Lan (TVA), nói rằng đây là lần đầu tiên 58 loại cây giá trị cao được định giá theo cách thức hoạt động của thị trường dầu mỏ hay thị trường đầu tư mạo hiểm. Các nhà định giá xem xét kỹ ba yếu tố: giá thành sản xuất, giá thị trường và giá trị trong tương lai.
    Phao cứu sinh kịp thời
    Ngân hàng BAAC nói đến tháng 8/2018 sáng kiến thế chấp cây trồng đã giúp 150.000 hộ nông dân ở 6.000 cộng đồng tiếp cận được nguồn vốn mới. Trong năm tài chính tính đến hết ngày 31/3/2020, BAAC đã cho vay 60 tỷ baht – khoảng gần 2 tỷ USD – trong chương trình thế chấp cây trồng. Ngân hàng này nói dự định sẽ nâng chương trình cho vay đạt 100 tỷ baht trong năm tài chính mới.
    Xóa bỏ độc quyền của BAAC, có thêm ít nhất 6 ngân hàng và tổ chức tín dụng khác tham gia như quăng cái phao cứu sinh kịp thời. Jack Ronnachat, người dẫn chương trình hàng đầu của kênh truyền hình News 1, nói với Thế Giới Hội Nhập: “Dịch bệnh ảnh hưởng đến 13 triệu nông dân Thái. Việc cho phép nhiều tổ chức ngân hàng và tài chính cũng đưa nhanh nguồn tiền đến người nông dân đang mòn mỏi chờ”.
    Nhưng “thế chấp cây trồng” tạo nên nền móng cho nền nông lâm nghiệp bền vững có giá trị cao – Ronnachat nhận định. Với thời gian thế chấp kéo dài đến 10 năm và lãi suất hạ, nông lâm dân không gặp áp lực của tín dụng đen, không phải bán lúa non. “Họ có thời gian để chuyển đổi và đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao smart farming, và tập trung vào các loại cây gỗ hay cây ăn trái có giá trị xuất khẩu cao như gỗ teak hoặc sầu riêng chẳng hạn”, Ronnachat nhận định.
    Chuyển đổi
    Smart farming cho phép quản lý tốt hơn xu hướng chuyển dịch cây trồng ở Thái Lan. BAAC nói các khoản vay của họ sẽ ưu tiên cho nông nghiệp công nghệ cao, sử dụng Internet vạn vật (IoT) và drone trong canh tác.
    Theo công ty nghiên cứu AskCI Consulting, Trung Quốc nhập khẩu khoảng 8,4 tỷ USD trái cây trong năm 2018, tăng 35% so với năm trước đó. Thị trường Trung Quốc chuộng các loại trái cây có chất lượng cao của Thái Lan, đặc biệt là sầu riêng.
    Thái Lan sản xuất 600.000 tấn sầu riêng trong năm 2018, phần lớn số này dành cho xuất khẩu, trong đó 70% là đến Trung Quốc. Xuất khẩu sầu riêng chiếm 6,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Thái Lan trong năm 2019. Alibaba và JD.com đầu tư đến 2 tỷ USD vào các trang trại trồng sầu riêng ở Thái Lan. Hồi tháng 3, các công ty nhỏ hơn và thương lái Trung Quốc cũng tỏa ra các trang trại trồng sầu riêng khắp Thái Lan để săn bằng được loại trái cây vua trong mùa dịch này.
    Khẩu vị của thị trường Trung Quốc khiến nông dân Thái đốn chặt các loại cây trồng khác để chuyển sang sầu riêng.
    “Nông dân đốn cây cao su mỗi ngày để trồng sầu riêng. Khó có thể theo dõi sự xuất hiện của các vườn sầu riêng mới này”, nhà nghiên cứu môi trường Somnuck Jongmeewasin thuộc Đại học Silapakorn phát biểu.
    Diện tích trồng cao su ở Chanthaburi đã giảm mạnh từ hơn 177.000 ha trong năm 2012, xuống còn gần 90.000 ha trong năm ngoái – tỷ lệ gần 50%. Cây sầu riêng thế chỗ vào đó. Với hơn 30.400 ha, Chonthaburi chiếm hơn 20% tổng diện tích trồng sầu riêng ở Thái Lan.
    “Smart farming với các công nghệ theo dõi và truy gốc hiện đại có thể dự báo được tình hình và xu hướng thị trường, tránh tình trạng dội chợ”, Jongmeesawin nói với Nikkei Asian Review.
    Ricky Hồ