Trong hai ngày 3-4/7, đoàn Starup tour Khởi nghiệp Xanh do Trung tâm BSA tổ chức, bên cạnh việc tham quan các Nhà máy sản xuất bánh tráng Tân Nhiên, Thiết bị máy móc Ánh Dương, đoàn còn thăm HTX mãng cầu Minh Trung và Nông trại sầu riêng kiểu mẫu tại Trảng Bàng, Tây Ninh của bác sĩ Huỳnh Văn Qưới.
Tại nông trại sầu riêng Huỳnh Văn Qưới, đoàn đã được lắng nghe chia sẻ chi tiết về phương pháp trồng sầu riêng an toàn và hiệu quả. Ông Qưới nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi cỏ trong vườn sầu riêng, giúp cải tạo đất và tạo ra môi trường phát triển bền vững cho cây. Thay vì sử dụng phân bón hóa học và các phương pháp canh tác truyền thống, ông Qưới tập trung vào việc cải thiện chất lượng đất thông qua hệ cỏ. Cỏ không chỉ giúp giữ ẩm cho đất mà còn tạo ra một hệ vi sinh vật có lợi, giúp cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh và bền vững.
Ông Qưới chia sẻ rằng việc nuôi cỏ mang lại nhiều lợi ích hơn so với các phương pháp truyền thống. Đất được cải tạo bởi hệ cỏ có độ PH ổn định, giàu dinh dưỡng, và có một cộng đồng vi sinh vật phong phú, cân bằng lẫn nhau để duy trì môi trường sống lý tưởng cho cây sầu riêng. Cách tiếp cận này không chỉ giúp cây phát triển tốt hơn mà còn kéo dài tuổi thọ, tăng sản lượng và nâng cao chất lượng của trái sầu riêng.
Ông Qưới đã áp dụng phương pháp này cho nhiều nông dân ở các địa phương khác nhau, giúp họ thay đổi cách canh tác và đạt được kết quả tốt hơn. Ông nhấn mạnh rằng, việc nuôi cỏ không chỉ giúp cây sầu riêng có hệ rễ khỏe mạnh, mà còn làm cho đất tơi xốp hơn, cải thiện sự thẩm thấu nước và dinh dưỡng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những vườn có địa hình dốc, nơi nước tưới thường chảy xuống nhanh chóng, cuốn theo cả phân bón.
“Tôi làm có những cái khác so với thị trường bên ngoài. Đơn giản, khi trồng tôi chỉ gom đất lại thành cái mô và đặt giống lên, không xử lý, rải phân chuồng… Mà đất này là do hệ cỏ làm nên. Do vậy tôi tập trung vào việc nuôi cỏ”.
Ông Qưới nói tiếp: “Cái đầu tiên phải thay đổi là từ nơi thấp nhất chứ không thay đổi từ phía trên đi xuống, đó là cách tôi đi ngược với thị trường. Những người nông dân tôi giúp đến từ nhiều địa phương, vùng miền, chủ yếu là miền Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, miền Tây thì hầu như không hỗ trợ vì nơi đây có nhiều chuyên gia, thầy giỏi ở các trường đại học giúp nông dân. Mặt khác, ở miền Tây phương thức canh tác sầu riêng khác miền Đông Nam Bộ với Tây Nguyên. Tùy vào vùng đất, điều kiện của mỗi nông hộ, tùy vào tư duy chủ vườn, và nhất là mức độ làm sai trên vườn mình sẽ có mốc thời gian giúp chủ vườn là bao lâu”.
Quá trình giúp đỡ và vận động người nông dân thay đổi cách trồng sầu riêng, theo ông Qưới rất cần họ nhận ra cái sai, cách làm sai. Cùng với đó là sự quyết tâm của chủ vườn, người ta thấy được mình cần phải thay đổi và thay đổi như thế nào, thay đổi ra làm sao.
Ông Qưới chia sẻ: “Bản thân là người chuyên về kỹ thuật, nên đôi khi về quản lý, tư duy, hệ thống… phải nhờ những người có chuyên môn ở góc độ khác nhau, mới hình thành được nhóm để có thể hỗ trợ cho bà con nông dân một cách tốt nhất và nhanh nhất”.
Giao thông trong vườn
Anh Nguyễn Minh Kha, một trong hai cựu sáng lập viên của nền tảng nghe nhạc trực tuyến NhacCuaTui, hiện đang cùng ông Huỳnh Văn Qưới tổ chức nhóm hỗ trợ nông dân trồng sầu riêng. Anh Kha chia sẻ rằng việc “phun xịt” tại các vườn sầu riêng không mang lại hiệu quả bền vững, và phương pháp này cần thay đổi. Từ cơ duyên gặp ông Qưới, anh Kha đã học hỏi và cùng ông triển khai phương pháp trồng sầu riêng an toàn và bền vững, theo cách tập trung vào cải tạo đất và nuôi cỏ để giúp rễ cây phát triển mạnh mẽ hơn. Họ cũng giải quyết các vấn đề về giao thông trong vườn và hệ thống tưới tiêu để tối ưu hóa việc trồng sầu riêng.
Anh Kha cũng nhận thấy nhiều vấn đề thực tế khác mà nông dân thường bỏ qua, như giao thông trong vườn và hệ thống tưới tiêu. Giao thông thuận tiện trong vườn giúp tăng năng suất lên đến 10% bằng cách tiết kiệm thời gian và công sức di chuyển. Hệ thống tưới nước cũng cần được thiết kế hợp lý để đảm bảo nước và phân bón không bị cuốn trôi.
“Nhiều vườn sầu riêng vấn đề giao thông khiến cho việc đi đứng, vận chuyển, chạy xe khó khăn, đôi khi quên đồ đi tìm tốn nhiều thời gian. Một điểm khác là hệ thống tưới, rất nhiều vườn tưới sát gốc, ở khu đất bằng phẳng thì không nói, nhưng đất trên vùng có độ dốc thoải, mình tưới dí sát gốc nước chảy xuống hết và cuốn luôn phân bón dinh dưỡng của cây, anh Kha kể.
Ngoài ra, nhiều nông dân không chú trọng chăm sóc cây sầu riêng sau khi thu hoạch, nhưng ông Qưới và anh Kha khẳng định rằng đây là thời điểm cây cần được chăm sóc kỹ lưỡng nhất. Cây sầu riêng sau thu hoạch cần giống như một người phụ nữ sau sinh, cần được chăm sóc đặc biệt để hồi phục và phát triển mạnh mẽ hơn.
Hiện tại, một số vườn sầu riêng do ông Qưới và anh Kha hỗ trợ đã đạt tiêu chuẩn để xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ và Trung Quốc, qua các công ty TNHH Sáu Ri và công ty Chánh Thu. Phương pháp trồng sầu riêng bền vững này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
